Boeddha’s, met liefde gemaakt in Nepal

Fabeltje

Sommige mensen beweren dat het ongeluk brengt als je een Boeddha voor jezelf koopt, maar dat is een fabeltje.

Als de Boeddha je een goed gevoel geeft en je het beeld met respect behandelt, kan je 'm ook aan jezelf geven.

Dit is een aardewerken boeddha gemaakt van Nepalese klei. 

Hari Bol

Verfijnde Boeddha’s. Stuk voor stuk secuur met de hand vervaardigd. Dat is waar de Boeddha’s van de jonge, kunstzinnige pottenbakker Hari Bol zich in onderscheiden.Zijn inspiratie haalt hij uit de rijke religieuze en culturele tradities van Nepal.

Het eerste contact tussen deze voormalige keramiekleraar en importeur Madat Nepal dateert uit 1997. De ontmoeting vond plaats bij Mahaguti, een Nepalese Fair Trade organisatie. Bij het zien van de prachtige producten tijdens een bezoek aan de werkplaats in Bhaktapur, was de importeur meteen ‘verkocht’. De samenwerking tussen Haribol en Madat Nepal was dan ook snel een feit.

Haribol heeft het pottenbakkersambacht van zijn vader geleerd, die het op zijn beurt weer van zijn vader leerde. Zelf wilde Haribol graag jonge doofstomme mensen in dit vak opleiden. Hiermee start hij in 1999. Binnen drie maanden hebben hij en zijn vrouw de gebarentaal onder de knie. Helaas verlaat vervolgens de een na de ander de opleiding omdat de jongeren worden uitgehuwelijkt. Na drie jaar besluit Haribol daarom om ongehuwde vrouwen uit zijn eigen kaste, de Prajapati’s - de pottenbakkerskaste - op te leiden. Dat ook zij worden uitgehuwelijkt – en dus niet zullen blijven – is iets waarmee hij moet leren leven. Op dit moment heeft hij 32 medewerkers in dienst. De ruimte waarin wordt gewerkt is mooi, schoon en ruim. En men is zo geconcentreerd aan het werk, dat er een haast meditatieve sfeer heerst.

Mallen

De producten die in de werkplaats worden vervaardigd, zijn gebaseerd op Hindoeïstische en Boeddhistische cultuuruitingen. Elk beeld wordt met de volle aandacht gemaakt. Aan een Boeddha van 10 inch wordt bijvoorbeeld maar liefst twee dagen gewerkt. En dat is nog afgezien van het prepareren van de klei, dat op zich al een hele klus is. Haalde vader voorheen de klei lopend op uit zijn gehuurde kleiput, nu wordt de klei gebracht. Het gebruiksklaar maken van de klei - vrij maken van stenen en verdunnen met water - wordt nog wel zelf gedaan. Het kneden gebeurt sinds tien jaar niet meer met de hand. Als de klei gebruiksklaar is, begint het ambachtelijke werk. Voor een Boeddha worden meerdere mallen gebruikt. Hoofd, armen, romp, lotus, elk onderdeel heeft een eigen mal. Daarna worden de losse onderdelen met de hand samengesteld tot een Boeddha. De subtiele details als bijvoorbeeld het haar worden zeer secuur met spateltjes aangebracht. Daarna wordt het beeld gedroogd. Omdat dit in de regentijd lastig is, is de oven binnengezet en drogen de beelden door de warmte die de oven afgeeft. In eerste instantie vonden de medewerkers het raar om de oven binnen te zetten. Nu zien zij er het voordeel van in. Wanneer de klei droog is, wordt het beeld gebakken in de oven. Tenslotte krijgt het verschillende lagen verf en wordt de goudpasta aangebracht.

Glazuuroven

Begin 2011 is Haribol afgereisd naar Madras in India waar hij leert hoe hij zelf een glazuuroven kan bouwen en gebruiken. Opleiding en reis zijn door twee Wereldwinkels gesponsord. Voor de glazuurproductie is eigenlijk een tweede werkplaats nodig. Helaas vormt de financiering hiervan een probleem. Lenen betekent 14% rente betalen en aflossen moet in vijf jaar tijd. Voor Hari Bol is een dergelijke constructie financieel niet haalbaar. Samen met importeur Madat Nepal wordt hiervoor naarstig naar een oplossing gezocht.